Τέως σοσιαλιστές, αν και προερχόμενοι από τον σοσιαλιστικό χώρο, αντάλλαξαν την ιδεολογία τους με την «καρέκλα» της εξουσίας και εφάρμοσαν άκρως φιλελεύθερα μοντέλα ανάπτυξης και οικονομίας. Η εφαρμογή των μοντέλων αυτών αποτελεί επιβεβαίωσης πτώχευσης, όχι των ιδεολογιών, αλλά της ηθικής και αξιακής ικανότητας των πολιτικών που τις εφαρμόζουν. Το νέο σχέδιο Μάρσαλ, όπως αποκαλέστηκε, για την Ελλάδα, αποτελεί μεν σωτηρία για μια διαλυμένη χώρα οικονομικά, πολιτικά, ηθικά και αναπτυξιακά., αλλά ταυτόχρονα εξασφαλίζει την φιλελευθεροποίηση των αγορών, της ανάπτυξης και της οικονομίας για τα επόμενα 30 χρόνια. Με άλλα λόγια, η σημερινή κυβέρνηση όχι μόνο άλλαξε τα διοικητικά, αναπτυξιακά και οικονομικά μοντέλα της χώρας από σοσιαλιστικά σε φιλελεύθερα αλλά εξασφάλισε ότι θα συνεχίζουν να βρίσκονται στην φιλελεύθερη σφαίρα επιρροής για τις επόμενες δεκαετίες.
Πώς το πέτυχε όμως αυτό; Απλούστατα εφάρμοσε τις διαδικασίες που ορίζει ένας οικονομικός πόλεμος, αλλά εκ των έσω. Για να κατανοήσουμε καλύτερα την σημερινή κατάσταση θα πρέπει να ανατρέξουμε στην κατάσταση πριν την εφαρμογή του σχεδίου Marshall: Το τέλος του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου άφησε τις Ευρωπαϊκές χώρες σε οικονομική εξαθλίωση, με κατεστραμμένες υποδομές, δίκτυο μεταφορών και ανύπαρκτη όποια παραγωγή. Η δυνατότητα ανάκαμψης των Ευρωπαϊκών –τότε- χωρών ήταν αρκετά μικρή, ένεκα του μεγέθους της ζημιάς που υπέστησαν. Η Αμερικάνικη κυβέρνηση πήρε πρωτοβουλία και πρότεινε την εφαρμογή του σχεδίου Marshall που περιελάμβανε πακέτο βοήθειας (χωρίς επιστροφή) και δάνεια με ιδιαίτερα ελκυστικούς όρους δανεισμού για τις Ευρωπαϊκές χώρες, στη μορφή που θα αποφάσιζαν οι ίδιες, με την προϋπόθεση απελευθέρωσης των αγορών. Φυσικά η πρόταση αυτή δεν έγινε δεκτή από την τότε ηγεσία της Ρωσίας που είδε την επιρροή της να μειώνεται όποτε και αντέτεινε εναλλακτικό σχέδιο ανάκαμψης, κυρίως για τις χώρες του ανατολικού –τότε- μπλοκ, το γνωστό σχέδιο MOLOTOV. Από τις προτεινόμενες λύσεις, 16 συνολικά Ευρωπαϊκές χώρες αποδέχτηκαν το σχέδιο Marshall, και μπήκαν στην Αμερικανική σφαίρα επιρροής.
Μία προσεκτικότερη ματιά στα βήματα που ακολουθήθηκαν τότε, αναδεικνύει ότι προηγήθηκε η καταστροφή των Ευρωπαϊκών χωρών (υποδομές, οικονομική κλπ) και ακολούθησε πακέτο βοήθειας και δανεισμού με την προϋπόθεση απελευθέρωσης των αγορών καθώς και άλλων δικλείδων και επιρροών. Η σύγχρονη Ελληνική κατάσταση παρουσιάζει ομοιότητες με την πρώτη εφαρμογή του σχεδίου Marshall, ως προς την προηγηθείσα καταστροφή: μέσω της εσωτερικής παύσης πληρωμών του δημοσίου σε μεγάλα έργα, φπα κλπ, την εξαφάνιση όποιων πρωτοβουλιών ανάπτυξης, και τον (επανα)δανεισμό με όρους που καθιστούν την αποπληρωμή αν όχι απαγορευτική, εξαιρετικά δύσκολη και με βάθος δεκαετιών.
Αν αναλογιστεί κάποιος ότι αυτά τα γεγονότα, πρωτοεμφανίστηκαν στο πέρας του 2ου Παγκοσμίου πολέμου, και αφορούσαν οικονομική καταστροφή των Ευρωπαϊκών χωρών, που προήλθε από ηγετικά παραληρήματα και πολεμικές επιχειρήσεις της Ναζιστικής –τότε- Γερμανίας , πώς θα έκρινε άραγε κάποιος την Ελληνική πολιτική ηγεσία, που οδήγησε σε εσωτερικό οικονομικό μαρασμό και καταστροφή (όπως στο τέλος του 2ου Παγκοσμίου πολέμου), μετά από δεκαετίες..
Μία προσεκτικότερη ματιά στα βήματα που ακολουθήθηκαν τότε, αναδεικνύει ότι προηγήθηκε η καταστροφή των Ευρωπαϊκών χωρών (υποδομές, οικονομική κλπ) και ακολούθησε πακέτο βοήθειας και δανεισμού με την προϋπόθεση απελευθέρωσης των αγορών καθώς και άλλων δικλείδων και επιρροών. Η σύγχρονη Ελληνική κατάσταση παρουσιάζει ομοιότητες με την πρώτη εφαρμογή του σχεδίου Marshall, ως προς την προηγηθείσα καταστροφή: μέσω της εσωτερικής παύσης πληρωμών του δημοσίου σε μεγάλα έργα, φπα κλπ, την εξαφάνιση όποιων πρωτοβουλιών ανάπτυξης, και τον (επανα)δανεισμό με όρους που καθιστούν την αποπληρωμή αν όχι απαγορευτική, εξαιρετικά δύσκολη και με βάθος δεκαετιών.
Αν αναλογιστεί κάποιος ότι αυτά τα γεγονότα, πρωτοεμφανίστηκαν στο πέρας του 2ου Παγκοσμίου πολέμου, και αφορούσαν οικονομική καταστροφή των Ευρωπαϊκών χωρών, που προήλθε από ηγετικά παραληρήματα και πολεμικές επιχειρήσεις της Ναζιστικής –τότε- Γερμανίας , πώς θα έκρινε άραγε κάποιος την Ελληνική πολιτική ηγεσία, που οδήγησε σε εσωτερικό οικονομικό μαρασμό και καταστροφή (όπως στο τέλος του 2ου Παγκοσμίου πολέμου), μετά από δεκαετίες..
Πέτρος Βιολάκης
Υποψήφιος Διδάκτορας
Πολιτικές και Κοινωνικές Επιστήμες
Πανεπιστήμιο Exeter (UK)
